Kinh nghiệm của một kỹ sư xây dựng chia sẻ về những lưu ý về khoan cọc nhồi trong thi công để phòng tránh và xử lý các sự cố.
Với kinh nghiệm cá nhân, tôi nhận xét cọc khoan nhồi nên được phân làm hai loại như sau :
1. Loại thông thường
Khoan có hỗ trợ bằng dung dịch Bentonite để ổn định vách hố khoan. Sau khi khoan đủ độ sâu sẽ hạ lồng thép rồi đổ bê tông đẩy dung dịch Bentonite trào dần ra ngoài. Loại này thường gặp ở Nha Trang như các công trình nhà cao tầng : NhaTrang center, Novotel, Crowne plaza, NhaTrang Plaza…..
2. Loại khoan vào đá
Hiện nay ở Khánh Hòa đơn vị thi công thường dùng chùy để giã đá ( không khoan xoay ) như các công trình cầu Tha Mang TL9, cầu Diên Đồng ….
Cá biệt có móng trụ công trình cáp treo Vinpearl là khoan xoay bằng thiết bị của Hàn Quốc không dùng Bentonite (Tôi đã có dịp báo cáo công trình này trong Hội thảo của Hội KHKT Cầu Đường Khánh Hòa ) .
Với loại chùy giã đá, đơn vị thi công dùng đất sét thông thường để hỗ trợ quá trinh “khoan”. Sau khi đến cao độ thiết kế, hố khoan được thổi rửa sạch đến khi nước trong. Bê tông được đổ trong nước sạch ( không có Bentonite ).
Có ý kiến e ngại dùng chùy giã có thể làm vỡ nứt kết cấu tầng đá chung quanh móng cọc và khuyến cáo không nên hạ ống vách ( casing ) quá sâu vào tầng đá cơ bản. Thực ra đã gặp đá rồi thì ít ai hạ casing sâu hơn làm gì. Bê tông sẽ trám đầy các vết nứt nếu có.
Thiết bị chùy giã phổ biến hiện nay là của Trung Quốc (xem hình), giá tương đối phù hợp cho các công ty vừa và nhỏ không có điều kiện mua máy khoan Leffer đắt tiền
Loại khoan vào đá cũng có thể áp dụng cho khoan vào địa tầng sét pha và cát pha hoặc sỏi cuội lòng sông. Thiết bị hỗ trợ là gầu múc dung dịch đất đá sau khi giã chùy: có thể tự chế bằng một thùng tròn có đáy là hai tấm thép khi hạ xuống thì mở ra, khi rút lên thì đóng đáy ( tương tự cơ cấu ống “lắp pê” của dàn khoan địa chất công trình.
Năng suất giã chùy có thể đạt 2m đá cứng /ca hoặc 6m-10m đất/ca.
Đặc biệt lưu ý:
– Nếu gặp đá cứng , không có đất sét hỗ trợ thì giã chùy không hiệu quả .
– Quả chùy thường nặng từ 3,5T đến 5 T đối với cọc sâu đến 25m.
– Thiết bị giã chùy hoàn toàn có thể tự chế tại Việt Nam với cơ khí thông thường bao gồm :
. Giá 3 chân cao khoảng 7m
. Quả chùy 3 – 5T
. Khung đế 3mx6m
. Tời điện hoặc tời máy nổ có cơ chế hãm và thả cáp nhanh.
Đúng là khoan không dùng Bentonite sẽ dùng ống vách ( casing ) hạ dần trong quá trình khoan .
Thông thường ống vách được hạ đến tầng địa chất cơ bản cứng như đá phong hóa thì dừng , sau đó tiếp tục khoan đến cao độ thiết kế.
– Như công trình cáp treo Vinpearl thì dùng máy khoan chuyên dùng đặt trực tiếp trên miệng ống vách đường kính 2,5m , mũi khoan hạ đến mặt đá. Máy khoan xoay khoảng 2500 đến 3000 vòng/phút. Mặt bích mũi khoan có gắn các khối bi hợp kim to như quả banh tenis. Sau thời gian khối bi bị mòn phải thay mới. Đá bị bào mòn dần sẽ được bơm phản tuần hoàn thổi trào ngược lên miệng hố khoan. Công trình cáp treo Vinpearl khoan vào đá cứng khoảng 11m. Cọc sâu 76m , cá biệt trụ số 6 phải xuống đến 94m . Mỗi trụ có 4 cọc đường kính 2,5m , ống vách dày 20mm, mũi dày 40mm. Nước sâu đến 25m. Ống vách để lại công trình sau khi đổ BT xong.
– Công trình móng trụ điện vượt biển ra đảo Trí Nguyên thì dùng búa DJ2 đóng đến lớp đá cơ bản , sau đó dùng máy khoan địa chất công trình đường kính 600mm để khoan dần vào đá ( khoảng 2 m đá ). Đặc điểm cọc của móng trụ điện được đóng xiên 1/8 nên không dùng chùy giã được. Mỗi trụ có 8 cọc xiên 1/8 đường kính 624mm, ống vách dày 10mm. Nước sâu 15m. Ống vách cũng để lại công trình sau khi đổ xong BT.
– Còn công trình cầu Tha Mang TL9 thì dùng chùy giã cho đá vỡ vụn như đá 0,5 – 1 rồi múc dần lên bằng ống “lắp pê”.
Tất cả các trường hợp sau khi khoan xong phải dùng bơm áp lực thổi sạch hố khoan cho đến khi nước trào ra hết bùn đất thì dừng để hạ lồng thép xuống. Sau đó đổ BT theo nguyên tắc đổ BT trong nước từ dưới lên trên bằng ống chuyên dùng.
Lưu ý mẻ bê tông đầu tiên phải được bịt bằng quả cầu hoặc túi vữa BT cũng được . Mục đích là để BT không bị phân tán khi gặp nước.
Mến chúc sức khỏe và tải lên nhiều tài liệu cho bà con tham khảo.
Thân ái.
